Imperium Osmańskie

Imperium Osmańskie to państwo zbudowane z wojny – i dla wojny. Od Anatolii, przez Bałkany, po Węgry i Egipt – imperium rozciągało się na trzech kontynentach, a w XVII wieku zamieszkiwało je ponad 30 milionów ludzi. Głównymi rywalami Osmanów były kolejno: Habsburgowie, Wenecjanie, Rzeczpospolita, Kozacy, Rosja, a na wschodzie Persowie i ludy koczownicze. Każdy z tych frontów stawiał inne wyzwania, a osmańska armia musiała być gotowa walczyć w różnych warunkach klimatycznych i terenowych.

Mimo oznak wewnętrznego kryzysu, Turcja osmańska wciąż była militarną potęgą aż do końca XVII wieku. Klęska w wojnie z Ligą Świętą i pokój w Karłowicach (1699) dopiero wtedy realnie podważyły jej mocarstwowość. Jednak przez większą część stulecia armia sułtańska pozostawała jedną z największych i najgroźniejszych sił zbrojnych epoki.

Organizacja i struktura armii

Na czele wojska stał sułtan – najwyższy autorytet świecki i religijny. W praktyce dowodzenie w kampanii często spoczywało na barkach wielkiego wezyra. Armia osmańska była ogromnym konglomeratem sił stałych i lennych, o różnym poziomie wyszkolenia i wartości bojowej.

Wojska kapikularne – czyli stałe, opłacane z budżetu państwa. Trzon stanowił korpus janczarów, choć ich wartość bojowa w XVII wieku była już niższa niż wcześniej. Nadal jednak stanowili główną siłę piechoty w kampaniach i garnizonach.
Jazda feudalna (sipahowie, timarioci) – wystawiana przez właścicieli lenn (ziametów i timarów), była liczebna, dobrze uzbrojona, ale często brakowało jej dyscypliny. To właśnie kawaleria, nie piechota, była najmocniejszym atutem armii osmańskiej.
Wojska prowincjonalne – formacje jak azabowie, segbani, deli, gonullu czy beszli. Często nieregularne, ale bardzo różnorodne i liczebne. Ich jakość bywała różna – od twardych i bitnych po zupełnie nieprzydatnych.
Artyleria – liczna, ale z reguły o ograniczonej skuteczności w bitwach polowych. Większą rolę odgrywała w oblężeniach.

Taktyka i styl walki

Uszykowanie wojsk osmańskich było klasyczne: piechota i artyleria w centrum, jazda na skrzydłach. Armia słynęła z brawurowych, często chaotycznych ataków, które bywały skuteczne, ale nierzadko kończyły się wielkimi stratami. Kawaleria osmańska była szybka, mobilna, groźna w szarży, lecz miała problemy z utrzymaniem dyscypliny i ciągłości działań. Broń palna była obecna, ale używana niechętnie – dominowały łuki, szable, włócznie i kopie.

Osmanowie potrafili prowadzić długotrwałe oblężenia – inżynierowie i saperzy budowali mosty, kładli miny i przygotowywali działa oblężnicze. Logistyka także stała na wysokim poziomie: wielkie armie potrafiły przemieszczać się na setki kilometrów, choć kampanie były powolne i niezdolne do zaskoczenia przeciwnika.

Imperium Osmańskie w grze „Ogniem i Mieczem”

Armia osmańska w grze to zbiór licznych, zróżnicowanych i często bardzo groźnych jednostek. Ich siłą jest liczebność i mobilność. Dzięki zmodyfikowanym progom Stanu i Próg Ucieczki, jednostki osmańskie są bardziej wytrzymałe psychicznie – mogą dłużej szarżować nawet po dezorganizacji, choć szybciej osiągają próg załamania. Dysponują też wieloma Jednostkami Przełamującymi i sensowną siłą ognia.